Khi thấy có chỏ gối trong võ thì các bạn trẻ liền quen miệng gọi là Muay Thái. Có lẽ sau hơn 30 năm có luật cấm dùng chỏ gối trong thi đấu, chúng ta đã đánh mất đi một thứ rất quý giá trong văn hóa võ thuật Việt Nam.
…
"Từ 1922 tới…Trước 1975, võ cổ truyền (tức võ tự do) ở Sài Gòn... có khoảng 15 môn phái thuộc Tổng cuộc Quyền thuật Việt Nam….võ tự do (được sử dụng các đòn chỏ, gối, đấm, đá, kể cả đá hạ bộ)…
"Năm 1932, Lâm Hữu Hội từng hạ đo ván Surivong - nhà vô địch Muay ngay tại Bangkok”
"Tại tỉnh Quảng Nam cách nay chưa đến 80 năm, trên các võ đài Võ Tự do (tên thường gọi trong một giai đoạn ở giữa thế kỷ XX của Võ Ta, tiền thân của Võ thuật cổ truyền Việt Nam ngày nay)… * Võ sư Trần Xuân Mẫn.
Nhiều trang web nước ngoài khác nói:"Muay Thai is the Thai name for a form of martial art practiced in several SouthEast Asian countries including Cambodia (where it is Pradal Serey), Myanmar, Vietnam (where it is known as Vo Tu Do), and Malaysia (where it is known as Tomoi)". Xin tạm dịch: "Muay Thái là tên Thái cho một hình thức võ thuật thực hành ở một số nước Đông Nam Á bao gồm Campuchia (nơi mà nó là Pradal Serey), Myanmar, Việt Nam (nơi mà nó được gọi là Võ Tự Do) và Malaysia (nơi nó được gọi là Tomoi)."
Trong khi ở nước ngoài và ngay cả Thái Lan cũng biết tới và công nhận Võ Tự Do mà trong nước thì cả một thế hệ chúng ta chỉ biết đến Muay Thái. Hơi buồn nhỉ.
Thực tế thì Muay Thái hay Võ Tự Do là một thể thức thi đấu võ đài, vì môn phái nào cũng có thể tham gia nên chúng ta gọi đó là Võ Tự Do.
Thời gian ở bên Thái, tôi có ghé thăm một võ đường cổ truyền nổi tiếng và họ cho biết Muay Thái ngày nay là sự tổng hợp của nhiều môn phái và được biến chế để phù hợp cho thi đấu thể thao. Ở Hàn Quốc họ cũng làm như vậy với Taekwon-Do, Trung Quốc có Wushu, và Việt Nam chúng ta nay gọi là Võ Cổ Truyền. Nhưng những nước bạn thì phát huy những món võ tinh hoa nhất của họ còn Việt Nam mình thì cấm vận những đòn thế độc đáo nhất của Võ Ta, chỏ & gối.
Johnny Trí Nguyễn, tháng 8/2014.
Lê Nguyễn (ghi lại)
